İnsan faaliyetleri Van Allen radyasyon kuşaklarını etkiliyor

Bilim insanları, insanların farkında olmadan Dünya etrafında koruyucu bir radyasyon bariyeri oluşturduğunu ve bu etkinin Van Allen radyasyon kuşakları ile ilişkili olduğunu açıkladı.

Dünya’yı uzaydan gelen kozmik ışınlar ve Güneş rüzgarlarına karşı koruyan manyetik alan, yüklü parçacıkları kutuplara yönlendiriyor ve bazılarını Van Allen radyasyon kuşakları içinde hapsediyor. Bu kuşaklar 1950’lerde keşfedildi.

Kuşaklar iki halka şeklinde tanımlanıyor: Yeryüzünden yaklaşık 1.000–6.000 kilometre yükseklikte daha kararlı bir iç kuşak ve 13.000–60.000 kilometre arasında değişen daha geniş bir dış kuşak.

NASA’nın 2019’da görevini tamamlayan Van Allen Probes uzay aracı kuşakları detaylı şekilde inceledi ve yapılarının sabit olmadığını, insan faaliyetlerinden etkilendiğini ortaya koydu.

Bu etkinin kaynağı uydular değil; asıl etkiyi denizaltı haberleşmesi gibi alanlarda kullanılan çok düşük frekanslı (VLF) radyo dalgaları yaratıyor. Araştırmalara göre VLF sinyalleri, yüksek enerjili parçacıkların hareketini değiştirerek onları Dünya’dan daha uzağa itiyor.

MIT Haystack Gözlemevi’nden Phil Erickson’un da yer aldığı çalışmalara göre VLF sinyalleri Dünya çevresinde görünmez bir “baloncuk” oluşturuyor ve bu balonun sınırı Van Allen kuşaklarının iç kenarıyla örtüşüyor. Ayrıca iç kuşağın 1960’lardaki ölçümlere göre daha uzağa kaydığı tespit edildi.

Ortaya çıkan yapı tam anlamıyla bir kalkan olmasa da bazı kozmik radyasyon türlerini saptırma potansiyeline sahip. Bilim insanları şimdi VLF vericilerinin güneş fırtınaları sırasında gezegenin belirli bölgelerini koruyup koruyamayacağını test ediyor.

Bu keşif, uzay güvenliği ve geleceğin gezegen koruma teknolojileri açısından önem taşıyor.