Antarktika robotu geri döndü: kritik okyanus verileri sağladı

Avustralya’nın ulusal bilim kurumu CSIRO tarafından yürütülen araştırmada kullanılan Antarktika robotu, Totten Buzulu’na okyanus verisi toplamak için gönderilmişti ve beklenmedik bir aksilik sonucu rotasından saptı.

Tuzluluk ve sıcaklık sensörleriyle donatılan robot, normalde her 10 günde bir su yüzeyine çıkarak verilerini uydulara gönderecek şekilde tasarlanmıştı. Ancak akıntılar robotu Denman Buzulu ve Shackleton Buz Sahanlığı’nın altına sürükledi ve ekip robotu kayıp sanarken cihaz dokuz ay sonra yeniden sinyal verdi.

Robot, bu süre içinde deniz tabanından buz sahanlığının altına kadar ölçümler yapmaya devam ederek toplam 195 ayrı veri profili topladı. Buz sahanlığına çarptığı anlarda aldığı derinlik verileri uydu görüntüleriyle eşleştirilerek izlediği rota sonradan yeniden oluşturuldu.

Bu çalışma, Doğu Antarktika’daki bir buz sahanlığının altından alınan ilk doğrudan okyanus ölçümleri olarak kayda geçti. Elde edilen veriler Shackleton Buz Sahanlığı’nın şimdilik sıcak su tehdidi altında olmadığını gösterirken Denman Buzulu’nun altında ılık deniz suyunun bulunduğu tespit edildi.

Uzmanlara göre Denman Buzulu tamamen erirse küresel deniz seviyeleri yaklaşık 1,5 metre yükselebilir. Araştırmacılar, başlangıçta bir kaza gibi görünen bu olayın Antarktika araştırmaları açısından önemli veriler sağladığını ve otonom deniz araçlarının zorlu koşullarda çalışabileceğini gösterdiğini belirtiyor.

Söz konusu veriler, Aralık 2025’te Science Advances dergisinde yayımlanan “Denman ve Shackleton Buz Sahanlıkları Altında Okyanus Dolaşımı ve Buz-Okyanus Etkileşimi” başlıklı makaleyle literatüre kazandırıldı.